ครูในอุดมคติ เป็นแบบไหน ชวนดูคุณสมบัติของครูที่ดีในยุคนี้กัน !

ในเดือนมกราคมนี้ มีวันสำคัญอยู่วันหนึ่งก็คือ วันครูแห่งชาตินั่นเองค่ะ ซึ่งตรงกับวันที่ 16 มกราคมของทุกปี เพื่อให้เราระลึกถึงพระคุณของครูบาอาจารย์ที่ได้อบรมสั่งสอนเรามาตั้งแต่เล็ก เป็นผู้ประสิทธิ์ประสาทวิชา ทำให้เรามีความรู้ความสามารถ มีคำกล่าวว่า ครูบาอาจารย์นั้นเปรียบเสมือนพ่อพิมพ์แม่พิมพ์ของชาติ ที่จะหล่อหลอมให้ศิษย์ของตนเป็นคนดีมีความรู้ เป็นอนาคตของชาติต่อไป ดังนั้นแล้ว จึงมีภาพของ ครูในอุดมคติ ว่าจะต้องมีคุณสมบัติต่างๆ เพื่อเป็นเหมือนต้นแบบของลูกศิษย์ลูกหา ลักษณะของครูบาอาจารย์ในอุดมคติควรเป็นแบบใด ต้องมีคุณสมบัติแบบไหนถึงจะเรียกว่าเป็นครูที่ดีได้ มาดูกันเลยค่ะ

ครูในอุดมคติ เป็นแบบไหน ชวนหาคำตอบคุณสมบัติของครูอาจารย์ที่ดีในยุคนี้กัน

อาชีพครูนั้นถือว่าเป็นวิชาชีพชั้นสูงตามกฎหมายอาชีพหนึ่ง ซึ่งจะต้องมีใบประกอบวิชาชีพครูโดยเฉพาะซึ่งออกโดยคุรุสภา ทั้งยังต้องใช้ความรู้ทักษะเฉพาะทางในการสอนเนื้อหาวิชาต่างๆ ให้กับลูกศิษย์ของตน อาชีพครูบาอาจารย์จึงเป็นอาชีพที่มีเกียรติ มีศักดิ์ศรี มีจรรณาบรรณในวิชาชีพ และยังเป็นที่เคารพรักของลูกศิษย์ทั้งหลายอีกด้วย และด้วยเพราะครูอาจารย์นั้นถือเป็นต้นแบบของนักเรียน จึงต้องมีคุณสมบัติของครูในอุดมคติ เพื่อที่จะได้เป็นพ่อพิมพ์แม่พิมพ์หรือเป็นเบ้าหลอมที่ดีให้กับนักเรียนนักศึกษา คุณสมบัติของครูที่ดีในยุคนี้ควรเป็นแบบไหนบ้าง มาดูกันเลยค่ะ

1. มีความรอบรู้อย่างกว้างขวาง

ในยุคปัจจุบันที่ผู้เรียนสามารถค้นหาความรู้จากอินเทอร์เน็ตได้อย่างง่ายดายนั้น ครูในอุดมคติจึงต้องเป็นผู้ที่มีความรอบรู้อย่างกว้างขวาง กล่าวคือ สามารถเชื่อมโยงความรู้ข้อมูลข่าวสารต่างๆ ได้อย่างหลากหลายและนำมาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้ เพื่อที่จะให้คำแนะนำที่ดีให้กับผู้เรียน เป็นการสร้างองค์ความรู้เชิงบูรณาการมากกว่าการรู้เพียงเนื้อหาวิชาการแต่ไม่สามารถนำไปประยุคต์ใช้ในชีวิตได้อย่างแท้จริง

2. มีคุณสมบัติของการเป็นโค้ช

กล่าวได้ว่า คุณสมบัติของครูที่ดีในยุคศตวรรษที่ 21 นั้น จะต้องเป็นเหมือนโค้ชหรือผู้ให้คำแนะนำปรึกษามากกว่าเป็นผู้ถ่ายทอดเนื้อหาวิชา เนื่องด้วยปัจจุบันนี้ ผู้เรียนสามารถหาข้อมูลความรู้ได้เอง แต่ยังขาดการได้รับคำแนะนำอย่างเหมาะสมว่าจะสามารถนำเอาข้อมูลความรู้ที่ได้ไปใช้ประโยชน์ในแง่มุมไหนได้บ้าง หรือสามารถต่อยอดพัฒนาองค์ความรู้ที่มีอยู่ได้อย่างไร การโค้ชชิ่งคือ การฝึกสอน สนับสนุนและช่วยเหลือผู้ถูกสอนให้เกิดความเปลี่ยนแปลงไปในทิศทางที่ดี เพื่อปลดล็อกศักยภาพของผู้เรียน และเพิ่มประสิทธิภาพในการเรียนการศึกษาให้ดียิ่งขึ้น

3. ให้ความสำคัญกับการเรียนรู้แบบ Authentic Learning

การเรียนรู้แบบ Authentic Learning คือ การเรียนการสอนที่เน้นให้ผู้เรียนมีการเรียนรู้ด้วยตนเอง จากการจากการเชื่อมโยงสิ่งต่างๆ รอบตัวเข้ากับเนื้อหาวิชาที่เรียน เพื่อที่จะได้เกิดการเรียนรู้อย่างแท้จริง ซึ่งเป็นการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ เพราะปัจจุบันนี้ ผู้เรียนมีวิธีการเรียนรู้ที่ต่างออกไปจากแบบเดิม ซึ่งในยุคก่อนจะเป็นการเรียนรู้จากการท่องจำเนื้อหาวิชาการต่างๆ ซึ่งไม่อาจก่อให้เกิดการพัฒนาองค์ความรู้ใหม่ แต่ปัจจุบันผู้เรียนสามารถเรียนรู้ด้วยตนเองจากการศึกษาข้อมูลร่วมกับการลงมือปฏิบัติ ดังนั้น คุณสมบัติของครูอาจารย์ในอุดมคติที่มีความสอดคล้องกับยุคปัจจุบันก็คือ การสนับสนุนและส่งเสริมการเรียนรู้แบบ  Authentic Learning นั่นเองค่ะ

4. เคารพในความแตกต่างของผู้เรียน

ผู้เรียนแต่ละคนนั้นมีการเรียนรู้ในวิธีที่แตกต่างกัน โดยทั่วไปแล้วจะมีการเรียนรู้ 4 แบบ ที่เรียกว่า 4 MAT คือ การเรียนรู้ที่เน้นตัวผู้เรียนเป็นหลัก ซึ่งได้แก่ ผู้เรียนที่มีจินตนาการ  ผู้เรียนที่มุ่งเน้นการวิเคราะห์ ผู้เรียนที่เน้นการปฏิบัติ และ ผู้เรียนที่มองหาความเป็นไปได้ใหม่ๆ ซึ่งการให้ความสำคัญกับผู้เรียนและจัดการเรียนการสอนที่เหมาะกับผู้เรียนแต่ละประเภท เป็นการวางแผนการเรียนการสอนที่ครูกับนักเรียนมีส่วนร่วมไปด้วยกัน ทำให้เกิดความน่าสนใจในเนื้อหาวิชามากขึ้น ผู้เรียนสนุกกับการเรียนรู้มากขึ้น และมีความสุขกับการเรียนมากขึ้นอีกด้วยค่ะ ในทางกลับกัน หากผู้สอนหรือครูให้ความสำคัญกับตนเองเป็นหลักและมีวิธีการสอนที่เอาตนเองเป็นที่ตั้งแต่ไม่สนใจผู้เรียน ก็ไม่อาจทำให้เกิดการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพได้

5. พร้อมเรียนรู้เทคโนโลยีใหม่ๆ อยู่เสมอ

คุณสมบัติของครูในอุดมคติสำหรับในยุคนี้ก็คือ ต้องมีความพร้อมในการเรียนรู้เทคโนโลยีการศึกษาใหม่ๆ อยู่เสมอ อันได้แก่ การเรียนรู้แบบไฮบริด (Hybrid Learning) เทคโนโลยีจากเกม (Gamification) การเรียนรู้แบบไมโคร (Microlearning) เทคโนโลยีการพิมพ์ 3 มิติ (3D Printing) และ การเล่าเรื่องผ่านสื่อดิจิทัล (Digital Storytelling) ซึ่งการเรียนรู้เทคโนโลยีใหม่ๆ อยู่เสมอนั้น เรียกได้ว่าเป็นทักษะที่จำเป็นในศตวรรษที่ 21 เลยทีเดียวค่ะ ซึ่งถ้าสามารถนำเอาเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้กับการเรียนการสอนได้อย่างเหมาะสม ก็อาจทำให้เกิดกระบวนการเรียนการสอนที่มีประสิทธิภาพมากขึ้นเลยทีเดียว

6. มีทักษะด้านการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ

ครูอาจารย์นั้นเป็นผู้ถ่ายทอดทักษะความรู้ให้กับผู้เรียน ดังนั้นแล้ว ทักษะในการสื่อสารที่ดีจึงเป็นสิ่งจำเป็น เพื่อให้เกิดการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ ครูในอุดมคติควรจะต้องมีการสื่อสารที่ดีกับนักเรียน และรู้จักการนำเอาเนื้อหาวิชาเรียนไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่างเหมาะสม โดยมีการยกตัวอย่างหรือทำให้เห็นภาพเป็นรูปธรรม ซึ่งจะทำให้ผู้เรียนรู้สึกสนุกแล้วก็มีความสุขกับการเรียนมากขึ้นด้วย ถ้าไม่มีการสื่อสารที่ดี นักเรียนก็อาจจะไม่สนุกกับการเรียนหรือรู้สึกหมดไฟในการเรียนได้

7. เป็นผู้ฟังที่ดี

ครูในอุดมคตินั้น นอกจากจะต้องเป็นผู้พูดที่ดีแล้ว ยังต้องเป็นผู้ฟังที่ดีอีกด้วย เพราะการฟังให้ดีก็เป็นทักษะที่สำคัญที่สุดอย่างหนึ่งในการเป็นครู ครูที่มีทักษะในการฟังและการสังเกตมักจะเข้าใจผู้เรียนได้มากขึ้น เช่น รับรู้ได้ถึงความวิตกกังวลใดๆ ที่นักเรียนอาจมี จากนั้นจะช่วยส่งเสริมให้นักเรียนมีทักษะและเพิ่มระดับความมั่นใจของตนเองได้ นอกจากนี้แล้ว ทักษะการฟังที่มีประสิทธิภาพยังช่วยให้ครูเข้าใจนักเรียนได้ดีขึ้น และปรับแต่งบทเรียนเพื่อให้เข้าถึงวิธีการเรียนรู้ได้ดีที่สุด

8. มีส่วนร่วมกับผู้เรียนอยู้เสมอ

ความสามารถในการดึงดูดให้นักเรียนมีส่วนร่วมด้วยอารมณ์ขัน หรือออกแบบการเรียนการสอนที่สร้างสรรค์ เป็นส่วนสำคัญของสิ่งที่ทำให้คนๆ หนึ่งเป็นครูในอุดมคติได้ การเรียนอาจเป็นเรื่องไม่สนุกและน่าเบื่อสำหรับบางคน แต่ครูจะต้องรู้จักวิธีการดึงความสนใจ ด้วยการมีส่วนร่วมอย่างมากกับนักเรียนในห้องเรียน ไม่เพียงแต่สอนแล้วจบไป แต่ควรมีส่วนร่วมในกิจกรรมต่างๆ ภายในห้องเรียนด้วย ครูแบบนี้จะทำให้นักเรียนชื่นชอบ เพราะเรียนด้วยแล้วสนุก ไม่น่าเบื่อ ทำให้นักเรียนรู้สึกรักในวิชานั้นๆ มากขึ้น และยังเป็นการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างผู้เรียนกับผู้สอน อันจะก่อให้เกิดบรรยากาศที่ดีในห้องเรียนด้วยค่ะ

9. มีความเห็นอกเห็นใจผู้เรียนอยู่เสมอ

การมีความเห็นอกเห็นใจ หรือ Empathy เป็นเรื่องที่สำคัญมากในยุคปัจจุบันตลอดจนถึงในอนาคต เพราะความเห็นอกเห็นใจผู้อื่นโดยเฉพาะนักเรียน หมายถึงการเข้าใจในข้อจำกัดหรือจุดด้อยของผู้เรียน ซึ่งเป็นกุญแจสำคัญที่จะช่วยปรับปรุงพัฒนาการเรียนเพื่อก่อให้เกิดการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น ทั้งนี้ ไม่ใช่เฉพาะในเรื่องของการเรียนเท่านั้น แต่รวมถึงชีวิตด้านอื่นๆ ของผู้เรียนที่ไม่อาจปรึกษาใครได้ การมีครูที่ดีสักคนซึ่งคอยห่วงใย มีความเห็นอกเห็นใจ และเอาใจใส่ผู้เรียนในแง่มุมอื่นๆ ในชีวิต ก็จะทำให้ผู้เรียนรู้สึกอบอุ่นปลอดภัย และรู้สึกว่าสามารถพึ่งพิงหรือขอคำปรึกษากับครูบาอาจารย์ของตนได้

10. ให้ความสำคัญกับการเรียนรู้ในโลกแห่งความเป็นจริง

แม้ว่าวิชาในห้องเรียนจะจำเป็นต่อการเพิ่มพูนความรู้ แต่บทเรียนนอกห้องเรียนก็มีความสำคัญต่อการพัฒนาเติบโตของผู้เรียนไม่ด้อยไปกว่ากัน ดังนั้นแล้ว ครูในอุดมคติจึงต่องเป็นผู้ที่คอยสั่งสอนและให้คำปรึกษาในเรื่องของการใช้ชีวิตนอกห้องเรียนด้วย เช่น แนะนำแนวทางการใช้ชีวิตที่อยู่ในกรอบของจริยธรรม ประพฤติตนอยู่ภายใต้กฎหมายและกฎระเบียบของสังคม ไปจนถึงทักษะชีวิตในด้านต่างๆ ที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตในโลกของความเป็นจริง ในฐานะที่เป็นผู้อาวุโสด้านความรู้และประสบการณ์ในชีวิตนั่นเองค่ะ

Inspire Now ! : ครูที่ดีสามารถสร้างโลกแห่งการเรียนรู้ที่ดีของนักเรียนได้ อันจะส่งผลกระทบต่อทุกอย่างตั้งแต่การเรียนรู้ในห้องเรียนไปจนถึงความสำเร็จในระยะยาว ปฏิเสธไม่ได้ว่า ครูหรือผู้สอนเเป็นหนึ่งในปัจจัยที่สำคัญที่สุดที่มีอิทธิพลต่อความสำเร็จของนักเรียนในห้องเรียน เพราะคุณสมบัติที่ดีของครูในอุดมคตินั้นมีความสำคัญไม่ด้อยไปกว่าสิ่งอำนวยความสะดวกหรือทรัพยากรของโรงเรียน ยิ่งในปัจจุบันนี้ รูปแบบการเรียนการสอนได้เปลี่ยนไปจากเดิมมาก หรือแม้แต่ตัวของผู้เรียนที่เป็นเด็กเจนเนอเรชั่นใหม่ ดังนั้นแล้ว ผู้สอนเองก็ต้องมีการปรับปรุงพัฒนาตนเองในด้านการประสิทธิ์ประสาทวิชา รวมถึงการตระเตรียมตนเองให้พร้อมเป็นเบ้าหลอมที่ดีเพื่อให้สมกับตำแหน่งอาชีพ “แม่พิมพ์พ่อพิมพ์ของชาติ” นั่นเองค่ะ

DIY INSPIRE NOW คือแรงบันดาลใจของฉันใช่ไหม ? ครูที่ดี หรือครูอาจารย์ในอุดมคตินั้น ควรมีคุณสมบัติอย่างไรบ้าง มาคอมเมนต์แลกเปลี่ยนความเห็นกันได้นะคะ ♡

อ้างอิงข้อมูลบางส่วนจาก : tot.co.th, wikihow.com, nu.edu, snhu.edu

Featured Image Credit : freepik.com/tonodiaz