อั่งเปาให้วันไหน ? ชวนรู้จักความหมายของอั่งเปา และธรรมเนียมการให้ที่ถูกต้องกัน !

ถ้าพูดถึงเทศกาลตรุษจีน แต่ละคนนึกถึงอะไรกันบ้างคะ ? ในบางคนอาจจะนึกถึงของไหว้ 5 อย่าง ที่ประกอบไปด้วยของคาว ของหวาน ผลไม้ และขนมมงคลอย่างขนมเทียน ขนมเข่ง ขนมปุยฝ้าย ที่เป็นของโปรดสำหรับใครหลายๆ คน และสิ่งที่หลายๆ คนตั้งตารอคอยในเทศกาลตรุษจีนนี้ก็คือ อั่งเปานั่นเองค่ะ อั่งเปามีความสำคัญอย่างไรในเทศกาลตรุษจีนนี้ ? อั่งเปาให้วันไหน ? มารู้จักอั่งเปาให้มากขึ้นกันเลยค่ะ

อั่งเปาให้วันไหน ? มีความสำคัญยังไง ? มารู้จักให้มากขึ้นกัน

เมื่อถึงวันตรุษจีน คนที่มีเชื้อสายจีนทุกคนจะต้องทำพิธีไหว้บรรพบุรุษและไหว้เทพเจ้าเพื่อความเป็นสิริมงคลในวันปีใหม่ และสิ่งหนึ่งที่เป็นธรรมเนียมปฏิบัติในช่วงเทศกาลตรุษจีนก็คือ การมอบอั่งเปานั่นค่ะ อั่งเปา คืออะไร ? ความจริงแล้วเรามีชื่อเรียกซองสีแดงนี้หลายชื่อด้วยกัน เช่น หงเปาในภาษาจีนกลาง ไลซีในภาษาจีนกวางตุ้ง และอั่งเปาในภาษาฮกเกี้ยน เป็นของขวัญที่ใส่เงินลงในซองกระดาษสีแดงที่สวยงาม บางคนอาจจะสงสัยว่า อั่งเปาให้วันไหนได้บ้าง ? ให้ได้เฉพาะในเทศกาลตรุษจีนอย่างเดียวหรือเปล่า ?

คำตอบก็คือ โดยปกติแล้ว อั่งเปาจะมอบให้ในโอกาสสำคัญ ในงานสังสรรค์ภายในครอบครัว หรืองานสังคมและโอกาสพิเศษต่างๆ เช่น วันตรุษจีน วันเกิด งานแต่งงาน และงานรับปริญญา เพื่อส่งความปรารถนาดีให้ ชาวจีนจะใช้ซองสีแดงเพราะเป็นสัญลักษณ์ของความโชคดีและปัดเป่าวิญญาณชั่วร้าย บนซองอั่งเปามักจะปรากฏอักษรจีนมงคล ที่มีความหมายสื่อถึง ความสุข ความร่ำรวย และอายุยืนยาว เป็นต้น ซึ่งในวันตรุษจีนก็คือวันที่ทุกคนรอคอยที่จะได้รับอั่งเปากันนั่นเองค่ะ

ชวนดูประวัติความเป็นมาของการให้อั่งเปา เริ่มขึ้นตั้งแต่ตอนไหน ?

ประเพณีการให้ซองแดงหรืออั่งเปานั้น มีต้นกำเนิดมาจากเรื่องราวเก่าแก่ที่สุดของวันตรุษจีน ตามตำนานเล่าว่ามีปีศาจชื่อซุยออกมาขู่เด็กๆ ขณะหลับ และเพื่อให้เด็กปลอดภัยจากการถูกทำร้าย พ่อแม่จะจุดเทียนอยู่ตลอดทั้งคืนในวันส่งท้ายปีเก่าของจีน เพื่อไม่ให้เด็กๆ หลับ และในวันส่งท้ายปีเก่าของปีๆ หนึ่ง ได้มีเด็กคนหนึ่งได้รับเหรียญแปดเหรียญเพื่อนำมาเล่นให้ตื่นตลอดคืน เด็กได้ห่อเหรียญด้วยกระดาษสีแดง เปิดซอง ห่อใหม่ แล้วเปิดใหม่ไปเรื่อยๆ จนเหนื่อยเกินกว่าจะเล่นต่อและผล็อยหลับไป จากนั้นพ่อแม่ของเขาก็วางซองที่มีเหรียญแปดเหรียญนั้นไว้ใต้หมอน เมื่อปีศาจร้ายพยายามจับหัวของเด็กขณะหลับ เหรียญทั้งแปดนั้นก็เปล่งแสงจ้าและไล่ปีศาจออกไปได้ และเหรียญแปดเหรียญนั้นก็ได้กลายมาเป็นนางฟ้าแปดองค์ จากนั้นเป็นต้นมา จึงถือว่าการให้อั่งเปาซองสีแดงจะเป็นวิธีที่ช่วยให้เด็กๆ ปลอดภัยและนำโชคดีมาให้ในวันปีใหม่นั่นเองค่ะ

อีกหนึ่งตำนานเล่าว่า อั่งเปามีต้นกำเนิดมาจากเงิน “แตะเอีย” ที่หมายถึง เงินก้นถุงท้ายปี ซึ่งต้องมีติดตัวกันไว้ให้ต่อเนื่องกับเงินในปีต่อไป ถ้าแปลตามคำศัพท์ตรงตัว คำว่าแตะเอีย หมายถึง “ทับเอว ถ่วงเอว” เพราะเงินในสมัยก่อนนั้นเป็นโลหะ นิยมเก็บในถุงผ้ายาวแล้วผูกเอวเอาไว้ หรือใช้เชือกร้อยผูกไว้กับเอว โดยผู้ใหญ่จะให้เงินก้นถุงเด็กตอนสิ้นปีเพื่อความเป็นมงคล ให้เด็กมีเงินติดกระเป๋า และเป็นการสอนให้เด็กรู้จักอดออมนั่นเอง

มีเรื่องเล่าว่า ในสมัยราชวงศ์ชิง ประเพณีการให้เงินแตะเอียแพร่หลายไปทั่ว ในคืนสิ้นปีผู้ใหญ่จะเอาด้ายแดงร้อยเงินเหรียญกษาปณ์เป็นพวงไปวางไว้ที่ขาเตียงนอนของเด็ก ต่อมานิยมใช้กระดาษแดงห่อเงินแทน จึงเรียกว่าอั่งเปา คือ เงินห่อกระดาษแดง ซึ่งเป็นเครื่องรางในการขับไล่สิ่งชั่วร้าย เพราะมีเรื่องเล่าว่า ในอดีตอันไกลโพ้น มีสัตว์ร้ายตัวหนึ่งชื่อว่า “เหนียน” (แปลว่า ปี) พอถึงคืนสิ้นปี เจ้าสัตว์ร้ายเหนียนจะออกมาจับคน โดยเฉพาะเด็กๆ และสัตว์เลี้ยงกินเป็นอาหาร เป็นเวลาหลายปีที่ตัวเหนียนออกอาละวาด และวันหนึ่งมนุษย์ก็พบว่าเจ้าสัตว์ร้ายกลัวของอยู่ 3 อย่างคือ เสียงดัง สีแดง และแสงไฟ ซึ่งการให้อั่งเปาที่เป็นซองสีแดงแก่เด็กๆ ก็เป็นความเชื่อเพื่อป้องกันไม่ให้เจ้าสัตว์ประหลาดเหนียนจับเด็กๆ ไปกินนั่นเองค่ะ

สามารถมอบอั่งเปาให้กับใครได้บ้าง ?

แม้ว่าประเพณีจะเน้นไปที่การมอบอั่งเปาให้เด็กเป็นหลัก แต่จะมีการมอบซองจดหมายสีแดงหรืออั่งเปาให้กับเพื่อน ครอบครัว เพื่อนร่วมงาน และญาติๆ อีกหลายคนได้เช่นกัน หากใครที่แต่งงานแล้ว หรือเป็นผู้สูงอายุในกลุ่มเพื่อนหรือญาติๆ ก็อาจจะต้องเป็นคนแจกอั่งเปา แต่ถ้ายังเป็นคนโสดก็จะให้อั่งเปาคนอื่นเฉพาะตอนแต่งงาน และโดยปกติแล้วจะเป็นผู้ใหญ่ที่แจกซองอั่งเปาในช่วงตรุษจีน ส่วนเด็กๆ จะมีหน้าที่เป็นผู้รับเท่านั้น การให้อั่งเปาสามารถให้กับใครก็ได้ที่มีความเหมาะสม ไม่ว่าจะเป็นลูกหลานที่ประพฤติตัวดี ผู้ช่วยส่วนตัว หรือแม้แต่เจ้าของบริษัทก็สามารถให้อั่งเปาแก่พนักงานได้ แล้วอั่งเปาให้วันไหนในเทศกาลตรุษจีน ? โดยปกติแล้วจะให้กันในวันไหว้หลังจากที่ทำพิธีไหว้และกินอาหารในครอบครัวเสร็จเรียบร้อยแล้วค่ะ ซึ่งในวันไหว้ตรุษจีนนี่เองที่เด็กๆ มักจะเฝ้ารอซองสีแดงกัน และคอยลุ้นว่าจะได้เงินในซองอั่งเปาเท่าไหร่ บางคนก็จะบอกว่า “อั่งเปาตั่วตั่วไก๊”  (红包多多来) แปลว่า “ขออั่งเปาอีกเยอะๆ” เป็นการออกเสียงตามภาษาจีนถิ่นแต้จิ๋ว โดยเด็กๆ มักจะพูดคำนี้ในวันตรุษจีน เพื่อขอซองอั่งเปาจากญาติผู้ใหญ่ค่ะ

เราควรให้อั่งเปาเท่าไหร่ ?

อันที่จริงแล้วจำนวนเงินของการใส่ซองอั่งเปาจะไม่มีการบังคับ หรือไม่มีกำหนดกฎเกณฑ์ เพราะการให้อั่งเปาเป็นสัญญาณของความปรารถนาดีมากกว่า จำนวนเงินที่คุณให้จะขึ้นอยู่กับตัวผู้ให้เอง และจำนวนเงินที่แตกต่างกันเป็นธรรมเนียมสำหรับแต่ละความสัมพันธ์ และแม้ว่าจะไม่มีจำนวนเฉพาะ แต่ก็มีธรรมเนียมที่ปฏิบัติกันมาก็คือ จำนวนเงินควรลงท้ายด้วยเลขคู่ เพราะถือเป็นมงคล และสำคัญที่สุดจำนวนเงินที่แจกในอั่งเปาจะไม่มีตัวเลข 4 หมายถึงไม่มีจำนวน 4, 40 หรือ 400 เนื่องจากการออกเสียงของ “สี่” ในภาษาจีนฟังดูเหมือนคำว่าตาย จึงถือว่าเป็นตัวเลขที่เกี่ยวข้องกับความตายและความโชคร้าย ส่วนเลข 8 คือเลขนำโชคของทุกคน ที่จะนำมาซึ่งความโชคดีและความเจริญรุ่งเรือง สุดท้ายอย่าให้เป็นเหรียญ ควรใส่แบงก์ให้จะดีที่สุด ซึ่งก็มีกฎเกณฑ์และธรรมเนียมในการให้อั่งเปาอย่างหนึ่งคือ ควรใส่แบงก์หรือธนบัตรที่ใหม่ สะอาด และคมชัดเท่านั้น

วิธีให้อั่งเปาที่ถูกต้อง ทำอย่างไร ?

หลังจากที่รู้กันแล้วว่าอั่งเปาให้วันไหน มาดูกันว่าเราจะให้อั่งเปาอย่างไร มีกฎเกณฑ์ในการรับอั่งเปาอย่างถูกต้องคือ เด็กๆ จะคุกเข่าเพื่อรับอั่งเปาจากสมาชิกในครอบครัวที่มีอายุมากกว่า การให้อั่งเปาที่ถูกต้องคือควรใช้สองมือเสมอ เมื่อเราจะยื่นอั่งเปาให้ผู้รับ อย่าให้หรือรับด้วยมือเดียว และผู้รับไม่ควรเปิดซองเพื่อตรวจสอบจำนวนเงินในอั่งเปาของคุณต่อหน้าผู้ให้ด้วยค่ะ และอย่าลืมเมื่อมีการให้หรือรับอั่งเปา ควรตอบรับของขวัญด้วยคำว่า “ซินเหนียนกัวเล่อ” (สวัสดีปีใหม่) หรือ “กงซีฟา” (ขอให้คุณโชคดีมากๆ) ด้วยนะคะ ถ้าได้รับจากผู้ใหญ่ ก็สามารถกล่าวคำอวยพรตรุษจีนได้ตามความเหมาะสม เช่น ขอให้สุขภาพแข็งแรง ขอให้มีอายุยืนหมื่นๆ ปี เป็นต้น

Inspire Now ! : ตอนนี้ก็รู้แล้วว่า อั่งเปา คืออะไร มีต้นกำเนิดอย่างไร แม้ว่าซองจดหมายสีแดง หรืออั่งเปานั้นมักจะเกี่ยวข้องกับวันตรุษจีนหรือปีใหม่ แต่อั่งเปาก็ยังเป็นสัญลักษณ์ของการแบ่งปันความโชคดีและคำอวยพรได้ด้วย ส่วนอั่งเปาให้วันไหนได้อีกบ้างนั้น นอกจากวันตรุษจีน ที่นิยมมากเลยก็คือให้ในวันเกิดและงานแต่งงาน และนิยมให้ซองสีแดงเช่นเดียวกัน ข้อควรระวังอย่าให้เป็นซองสีขาวเด็ดขาด เพราะซองจดหมายสีขาวมักจะถูกใช้ในงานศพค่ะ นอกจากนี้ ก็ยังมีสิ่งที่ห้ามทำในวันตรุษจีนอีกด้วย ซึ่งควรปฏิบัติตามเพื่อเป็นการปัดเป่าความชั่วร้ายและดึงดูดความโชคดีเข้ามาในปีใหม่นี้ค่ะ

DIY INSPIRE NOW ทำให้ฉันอยากเป็นคนที่ดีกว่าใช่ไหม ? อั่งเปาให้วันไหนได้บ้าง ตอนนี้ก็ได้คำตอบไปแล้วนะคะ ? อยากได้อั่งเปาจากใครบ้าง มาคอมเมนต์กระซิบบอกกันได้นะ ♡

อ้างอิงข้อมูลบางส่วนจาก : modernparenting-onemega.com, museumthailand.com, thairath.co.th, artsandculture.google.com

Featured Image Credit : vecteezy.com/JOYI CHANG