บาปบุญคุณโทษ หมายถึงอะไร ? มารู้จักความหมายจริงๆ พร้อม How to ที่ถูกต้องกัน !

เราเชื่อว่าวลี “บาปบุญคุณโทษ” คงเป็นวลีที่หลายคนได้ยินกันอยู่บ่อยๆ แต่เคยสงสัยกันไหมคะว่าจริงๆ แล้ว บาปบุญคุณโทษ หมายถึง อะไรกันแน่ ในทางพุทธศาสนาได้นิยมสี่คำนี้เอาไว้ว่าอย่างไร และเมื่อรู้จักกับความหมายของวลีนี้แล้ว เราควรทำอย่างไรให้เป็นคนที่ดีขึ้น วันนี้เรามีคำตอบมาฝากเป็นแนวทางให้กับทุกคนที่สนใจค่ะ

ชวนมารู้สักนิด บาปบุญคุณโทษ หมายถึง อะไร ?

1. บาป

คำว่าบาปตามหลักศาสนาพุทธหมายถึงการสร้างกรรม การกระทำที่ไม่ดีและก่อให้เกิดผลเสีย เป็นการกระทำที่ผิดไปจากหลักเกณฑ์ความดีงามของสังคมทั้งในแง่ของการกระทำภายนอกและคุณค่าในจิตใจ ไปจนถึงการกระทำที่ทำให้ผู้อื่นเกิดความทุกข์กาย ทุกข์ใจ ก็ย่อมถือเป็นบาปทั้งสิ้นค่ะ 

2. บุญ

สำหรับคนที่อยากรู้ว่า บาปบุญคุณโทษ หมายถึง อะไร ความหมายของคำที่เราต้องรู้จักอีกคำหนึ่งก็คือ บุญ คำว่าบุญหมายถึงความดีทุกประการรวมถึงการกระทำที่ทำให้เกิดสิ่งดีๆ ทุกคนสามารถทำบุญได้ไม่ว่าจะอยู่ชนชั้นวรรณะใดหรือเป็นใครก็ตาม ตั้งแต่ชนชั้นผู้ปกครองที่ต้องมีคุณธรรมของตนเอง นักบวชและผู้ถือศีลที่มีหน้าที่เผยแผ่คำสอนของศาสนา ไปจนถึงคนทั่วไปหรือพุทศาสนิกชนที่มีหน้าที่ปฏิบัติตามคำสอน คิดดี ทำดี พูดดี ทำตามกฎเกณฑ์ของสังคมเพื่อความสงบเรียบร้อย หรือแม้แต่การฟังธรรมะคลายเครียดก่อนนอนก็ถือเป็นบุญเช่นกัน

3. คุณ

สำหรับคนที่สงสัยว่าบาปบุญคุณโทษ หมายถึงอะไร คำว่าบาปกับบุญอาจเป็นที่รู้จักกันดีแล้ว แต่ คุณ หล่ะ คำนี้คืออะไรกันแน่ ? คำว่า คุณ หมายถึงการทำความดีและมีผู้ที่มองเห็นความดีนั้นๆ หมายรวมถึงคนดี คนที่ทำคุณประโยชน์ต่างๆ ให้สังคม หรือผู้ที่ปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ของสังคมจนก่อให้เกิดประโยชน์ต่อส่วนรวมและคนรอบข้าง

4. โทษ

โทษ จากวลี บาปบุญคุณโทษ หมายถึงสิ่งที่ตรงข้ามกับความดี คำว่าโทษมักถูกนำมาใช้เปรียบเทียบกับกฎเกณฑ์ของสังคม มาจากการตัดสินผู้ที่ทำผิดศีลธรรมและทำสิ่งที่เกิดโทษต่อสังคมและคนรอบข้าง เป็นสิ่งที่ตอบแทนผู้ที่กระทำบาปหรือก็คือโทษของการทำบาปและทำสิ่งไม่ดี โทษเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้เพราะเป็นหลักเกณฑ์ที่ตั้งไว้เพื่อลงโทษผู้ที่กระทำผิดหลักของสังคมและศาสนา เพื่อให้สังคมเกิดความสงบเรียบร้อยนั่นเอง

รู้จักบาปบุญคุณโทษไปแล้ว ควรทำอย่างไรเพื่อเปลี่ยนตัวเองให้ดีขึ้น ?

รู้กันแล้วว่าบาปบุญคุณโทษ หมายถึงอะไร คราวนี้เราควรพัฒนาตัวเองอย่างไรให้เป็นคนที่ดีขึ้น ทำแต่สิ่งดีและงดเว้นจากการกระทำที่ไม่ดี วันนี้เรามีหลักธรรมที่สาวๆ สามารถนำไปปรับใช้ได้ในชีวิตประจำวันเพื่อการพัฒนาตัวเองอย่างเหมาะสมมาฝากแล้วค่ะ สามารถทบทวนหลักธรรมเหล่านี้ได้ทุกวัน ทั้งหลังจากการสวดมนต์ข้ามปีที่บ้านหรือการสวดมนตร์ประจำวันก็อ่านหลักธรรมเพื่อกล่อมเกลาจิตใจได้

กุศลกรรมบท 10

กุศลกรรมบท 10 คือหนทางแห่งการทำดีเพื่อนำไปสู่ความสุขและความเจริญ แบ่งออกเป็นด้านกายกรรม วจีกรรม และมโนกรรม 

1. กายกรรม 3 หมายถึง ความประพฤติหรือการกระทำต่างๆ ได้แก่

• เว้นจากการฆ่าสัตว์ : ไม่ฆ่าสัตว์ ไม่เบียดเบียนสัตว์และเพื่อนมนุษย์ ทำใจให้มีเมตตากรุณา
• เว้นจากการลักทรัพย์ : ไม่ลักขโมยหรือหยิบเอาของของคนอื่นมาเป็นของตน รู้จักเคารพสิทธิของผู้อื่น
• เว้นจากการประพฤติผิดในกาม : ไม่ล่วงละเมิดสามีหรือภรรยาของผู้อื่น ไม่ประพฤติผิดในกาม

2. วจีกรรม 3 หมายถึง การแสดงออกทางวาจาหรือคำพูด ได้แก่

• เว้นจากการพูดเท็จ : ไม่โกหกหลอกลวง พูดแต่ความจริงเท่านั้น
• เว้นจากการพูดส่อเสียด : การพูดส่อเสียดคือการพูดให้แตกแยก เกิดความคลางแคลงใจ ดังนั้นต้องงดจากการพูดจาในลักษณะนี้
• เว้นจากการพูดคำหยาบ : พูดจาให้ไพเราะ สุภาพ ให้เกียรติผู้อื่น
• เว้นจากการพูดเพ้อเจ้อ : ไม่พูดจาเกินจริงและพูดแต่สิ่งที่มีประโยชน์

3. มโนกรรม 3 หมายถึง สิ่งที่เราคิดภายในใจ ได้แก่

• ไม่อยากได้ของของผู้อื่น : ไม่โลภ ไม่อยากได้ของของคนอื่นมาเป็นของตน
• ไม่พยาบาทปองร้ายผู้อื่น : มีจิตใจดี ปรารถนาดี อยากเห็นผู้อื่นมีความสุข
• มีความเห็นที่ถูกต้อง : ความเห็นที่ถูกต้องคือเชื่อในการทำดี รู้จักบาปบุญคุณโทษ 

หิริโอตตัปปะ

นอกจากกุศลกรรมบท 10 แล้ว การรู้จักความละอายและเกรงกลัวต่อบาปก็คือหลักยึดที่ทำให้ใจของเราใฝ่หาแต่การทำดีเช่นกัน และหลักธรรมนี้ก็คือ หิริ ที่หมายถึงความละอายต่อบาป และโอตัปปปะที่หมายถึงความเกรงกลัวบาปนั่นเอง

Inspire Now ! : ได้รู้กันแล้วนะคะว่าบาปบุญคุณโทษ หมายถึงอะไร การกระทำแบบไหนคือบาปบุญคุณโทษ ต่อจากนี้ไปหากต้องการพัฒนาจิตใจและการกระทำของตัวเอง ก็ลองเริ่มแบบง่ายๆ ด้วยการนำหลักธรรมกุศลกรรมบท 10 และหิริโอตัปปะไปยึดเป็นแนวปฏิบัติ ลองทำตามวิธีนั่งสมาธิให้จิตนิ่ง และใช้ชีวิตอย่างมีสติเสมอ เท่านี้ก็ช่วยให้เราพัฒนาตัวเองทั้งร่างกายและจิตใจ เพื่อให้ทำดีได้ตามที่ตั้งใจไว้แล้วค่ะ

DIY INSPIRE NOW ทำให้ฉันได้ไอเดียในการค้นหาตัวเองใช่ไหม ? ใครมีแนวทางการทำดีแบบง่ายๆ ในชีวิตประจำวัน มาแชร์แนวทางของคุณกับเราได้เลยนะคะ ♡

อ้างอิงข้อมูลบางส่วนจาก : satit.up.ac.th, thaipoet.net

Featured Image Credit : vecteezy.com/Wasan prunglam